20.7 Önceden Tanımlanmış Sembolik Sabitler Bazı sembolik sabitler derleyici tarafından önceden tanımlanmıştır. Bu sabitlerden bazıları Tablo 20.1 de verilmiştir. Tablo 20.1: Önceden tanımlı bazı sembolik sabitler Sabit ismi Açıklama __LINE__ Önişlemci bu sabit yerine kaynak koddaki o anda bulunan satır numarasını yerleştirir. __FILE__ Kaynak dosyanın ismin tutar. __DATE__ Önişlemci bu sabit yerine derlemenin yapıldığı zaman
20.6 #error Yönergesi Önişlemci bu deyimle karşılaşınca yanındaki mesajı ekrana yazar ve derleme işlemine son verir. Mesela, yazmış olduğunuz program 32 bitlik bir işletim sistemi (WINDOWS veya Linux gibi) için tasarlanmışsa ve program 16 bitlik işletim sisteminde (MSDOS gibi) derlenecekse kullanıcıya buna dair bir uyarı mesajı vermek uygun olur[2-4]. Örneğin:
|
1 2 3 |
#if (sizeof(int)==2) #error Bu program 16 bitlik işletim sisteminde derlenemez !... #endif |
Eğer DOS altında çalışıyorsanız önişlemci
20.5 #ifdef ve #ifndef Yönergeleri #ifdef önişlemcisi ile, bir ismin tanımlanmış olup olmadığı #ifndef önişlemcisi ile, bir ismin tanımlanmamış olup olmadığı sorugulanır. Örneğin:
|
1 2 3 |
#ifndef SIFRE #define SIFRE 22357 #endif |
gibi. Program 20.7: Tanımlanmış ise pi sayısını kullanır.
|
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 |
/* 20prg07.c: Tanımlanmış ise PI sayısını kullanır */ #include <stdio.h> #include <math.h> #define PI 3.141593 main() { double c, r = 21.3; #ifdef PI c = 2.0 * PI * r; printf("Dairenin cevresi = %lf\n",c); #else printf("PI saysisi tanimlanmamis.\n"); #endif } |
ÇIKTI
|
1 |
Dairenin cevresi = 133.831862 |
20.4 #if, #elif, #else ve #endif Yönergeleri Bu önişlemciler, makro düzeyinde kontrol deyimleridir. Genel kullanım biçimi:
|
1 2 3 4 5 6 7 8 |
#if (ifade1) tanımlama blogu1 #elif (ifade2) tanımlama blogu2 ... #else tanımlama bloguN #endif |
şeklindedir. Burada: #if makrosu if deyimine #elif makrosu else if deyimine #else makrosu else deyimine #endif makrosu if deyiminin sonuna karşılık gelmektedir. Bu makrolar, donanıma veya işletim sistemine uygun olarak değişik makroların tanımlanmasına izin verir. Örneğin: Program 20.6: Kontrol önişlemcilerinin kullanımı
|
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 |
/* 20prg06.c: Kontrol ön işlemcilerinin kullanımı */ #include <stdio.h> #if(sizeof(int)==2) #define ISLETIM_SISTEMI "16 bitlik isletim sistemi." #else #define ISLETIM_SISTEMI "32 bitlik isletim sistemi." #endif int main() { printf(ISLETIM_SISTEMI); return 0; } |
ÇIKTI
|
1 |
32 bitlik isletim sistemi. |
Bu program eski DOS işletim siteminde derlenip çalıştırıldığında,
20.3 #undef Yönergesi #define ile tanımlanan bir isim, orjinal tanımlamaları kaldırmaksızın farklı değerler için tekrar tanımlanamaz.
|
1 2 3 |
#define SIFRE 14576 /* ilk tanimlama */ ... #define SIFRE 22357 /* hata! tanımlama tekrarlandı. */ |
Eğer #define ile tanımlanan bir ifade yeniden tanımlanmak istenirse, #undef önişlemcisi ile önceki tanımlama iptal edildikten sonra #define ile yenisi değiştirilir. Yani:
|
1 2 3 4 |
#define SIFRE 14576 /* ilk tanimlama */ ... #undef SIFRE /* ilk tanımlamayı iptal et */ #define SIFRE 22357 /* yeni tanımlama */ |
20.2 #define Yönergesi Bu önişlemci komutu, kaynak dosyada bir isim yerine başka bir isimin yerleştirilmesini sağlar. Programda kullanılan bu sembolik isimler başta ana program olmak üzere bütün alt programlarda da aynı değere sahiptir. Yani #define önişlemcisi ile tanımlanan her ne olursa olsun, tanımlama bütün fonksiyonlarda kullanılabilir. Bir çeşit genel (global) bildirim gibi davranır. Örneğin: Program 20.3: #define önişlemcisinin kullanımı
|
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 |
/* 20prg03.c: #define önişlemcisinin kullanımı */ #include <stdio.h> #define PROGRAM main() #define BASLA { #define BIT } #define YAZ printf PROGRAM BASLA YAZ("Merhaba C!..\n"); BIT |
20.1 #include Yönergesi Bu önişlemci verilen dosyanın içeriğini, kullanıldığı yerde kaynak dosyasının içine ekler. Çoğunlukla derleyiciye ait komut kütüphanelerinde bulunan fonksiyonların prototiplerinin ve diğer çeşitli tanımlamaların bulunlunduğu (h uzantılı) başlık dosyalarının programa dahil edilmesinde kullanılır[2]. İki tür kullanımı vardır:
|
1 |
#include <dosya_adı.h> |
veya
|
1 |
#include "dosya_adı.h" |
Birinci kullanımda dosyanın nerede bulunduğu derleyici için verilen ulaşım yolu ile belirlenir. Bu yol
Bir C (veya C++) programlama dilinde, program başında diyez (‘#’) işareti ile başlayan satırlar geçekte C (veya C++) diline ait olmayıp ön işlemci dilidir. Bu yüzden derleme işlemleri iki adımda yapılır. Daha ayrıntılı bilgi için bkz: Bölüm 22. Makro bildirimleri veya Yönergeleri (direktive) derleme öncesi komutlarıdır. Bunlar tipik olarak: programları değiştirmek program parçalarını kaynak programında birleştirmek
19.4 Örnekler NOT Buradaki örnek programlar Turbo C’nin editör ortamında derlenmiştir. Program 19.1: Grafik ekranında; bir çizgi, bir çember, bir yay, bir dikdörtgen ve bir elips çizer
|
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 |
/* 19prg01.c Çizim ekranında bir çizgi, bir çember, bir yay, bir dikdörtgen ve bir elips çizer. */ #include <stdio.h> #include <graphics.h> int main() { int sur = DETECT, gmod; /* grafik ekranını başlat */ initgraph(&sur,&gmod,""); line (12, 12, 298, 198); circle (200, 100, 75); arc (200, 100, 90, 180, 50); rectangle (10, 10, 300, 200); ellipse (320, 240, 0, 180, 50, 70); getchar(); closegraph(); /* grafik ekranını kapat */ return 0; } |
ÇIKTI Program 19.2: outtext, outtextxy, setcolor, settextstyle, setlinestyle fonksiyonları
|
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 |
/* 19prg02.c Bu program ekranda yatay ve dikey iki yazı yazar ve farklı kalınlıkta iki çizgi çizer. */ #include <graphics.h> #include <stdio.h> int main() { int surucu=DETECT,mod; initgraph(&surucu,&mod,"C:\\TC"); setcolor(3); outtext("Merhaba C."); setcolor(10); outtextxy(30,40,"Bu yazi YATAY"); setcolor(YELLOW); settextstyle(1,1,5); outtextxy(50,60,"Bu yazi DIKEY"); setcolor(WHITE); setlinestyle(3,0,1); line(320,240,500,350); setcolor(RED); setlinestyle(1,1,3); circle(320,240,100); getchar(); closegraph(); return 0; } |
ÇIKTI Program 19.3: y=f(x) ile belirlenen bir fonksiyonu çizer
19.3 Renk Kodları Grafik ekranında kullanılan renkler 0-15 arasında renk kodları, yada simgesel sabit karşılıkları ile tanımlıdır. Bu tanımlamaların tamamı graphics.h‘de şöyle bildirilmiştir (bkzgraphics.h):
|
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 |
enum COLORS { BLACK, /* koyu renkler */ BLUE, GREEN, CYAN, RED, MAGENTA, BROWN, LIGHTGRAY, DARKGRAY, LIGHTBLUE, /* açık renkler */ LIGHTGREEN, LIGHTCYAN, LIGHTRED, LIGHTMAGENTA, YELLOW, WHITE }; |
Ayrıca bu kodları liste halinde Tablo 19.2 de bulabilirsiniz. Tablo 19.2: conio.h ve graphics.h’te tanımlı Standart CGA Video Renk Kodları Renk (TR) Renk (EN) Renk Örneği Renk Kodu Siyah BLACK